رواج فحاشی‌های رکیک، بازتاب بحران‌های جامعه است / این بلا به جان سینما و تئاتر هم افتاده
تاریخ انتشار: ۴ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۳۷۲۶۰۴
مهسا بهادری: در همان روزگاری که جلوی بزرگ‌تر پایشان را دراز نمی‌کردند، آدم‌ها جلوی بزرگترشان فحش هم نمی‌دادند؛ اما اگر از این آداب و رسوم بگذریم، اصلا شنیدن فحش برای آدم‌ها اتفاق خوشایندی نیست، چیزی که امروز دائم با آن مواجه هستیم؛ چه در سریال‌های شبکه نمایش‌خانگی، چه سینما و چه تئاتر فحش‌های مکرر و شوخی‌های جنسی است، شوخی‌هایی که با چنگ زدن به هرچیزی می‌خواهند از مخاطب خنده بگیرند، اما چه اتفاقی رخ داده که استفاده از این کلمات تا این حد گسترش پیدا کرده است؟ به بهانه این ماجرا سراغ سهند خیرآبادی، کارگردان و نمایشنامه نویس تئاتر رفتیم تا این ماجرا را از نگاه او واکاوی کنیم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
چرا در نمایش‌های ما از کلمات کوچه بازاری به کرات استفاده می‌شود؟
دو رویکرد وجود دارد. یکی اینکه نویسنده از این کلمات استفاده می‌کند تا از مخاطب خنده بگیرد. مورد دیگر اینکه اگر از این کلمات استفاده نشود فحاشی‌های رکیک‌تری جایگزین خواهد شد. طول گفتمان‌های روزمره ما مملو از توهین و فحش است و اجازه نمی‌دهند که راحت حرف‌هایمان را بنویسم وگرنه اگر دست من بود فحش‌نامه می‌نوشتم.
چرا نویسنده فکر می‌کند با این کلمات می‌تواند از مخاطب خنده بگیرد؟
مثلا، بحران جنسی وجود دارد و هرچیزی که به بحران جنسی نزدیک باشد مخاطب را می‌خنداند. ما درگیر بحران جنسی هستیم و یکی از نمودهایش همین فحش‌هایی است که در جامعه جاری است.
منشأ ادبیات رایج در جامعه را همین ماجرا می‌دانید؟
به فرهنگ ما برمی‌گردد. من کاملا اعتقاد دارم که مامعضل اقتصادی نداریم ولی معضل فرهنگی داریم. من فکر می‌کنم وقتی کسی اجناس را گران می‌کند، به نفر دوم باید نه بگوید و این فرهنگ را داشته باشد. تفاوت قیمت یک پاکت سیگار از یک سوپر مارکت به سوپرمارکت دیگر ۵۰ هزارتومان است که من با وجود اینکه سواد اقتصادی ندارم اما با سواد فرهنگی‌ام می‌گویم که علت این است که ما دچار بحران اخلاق در حوزه فرهنگ هستیم. اگر حتی بخواهیم آکادمیک‌تر نگاه کنیم، مامشکل فرهنگی هم نداریم ما مشکل زبانی داریم. روی زبان فارسی کار نشده است و در اصل بحران زبان وجود دارد. در یک قسمتی از«شازده کوچولو» آغاز همه چیز را یک سوء تفاهم می‌داند و این کاملا درست است. با کاری که زبان‌شناسان یا پیش‌تر از آنها نشانه‌شناسان یا شالوده شکنان انجام دادند متوجه شدند که بحران زبانی در حال رخ دادن است البته آنها برای زبان خودشان به این نتیجه رسیدند. ما هیچ وقت به معنا نمی‌رسیم؛ یعنی ما باهم حرف می‌زنیم و با هم دیالوگ می‌کنیم و از کلماتی استفاده می‌کنیم که از نظر معنایی قراردادی هستند ما فکر می‌کنیم که در حال ارتباط برقرار کردن هستیم و سعی می‌کنیم با این دیالوگ برقرار کردن‌ها رنج دنیا را تحمل کنیم. جوامع پیشرفته متوجه معضل برقراری ارتباط و اثبات جهان خارجی شده‌اند. دکارت نمی‌توانست این موضوع را اثبات کند ولی کانت آن را اثبات کرد، اما در حال حاضر دیگر جهان خارج معضل نیست، عدم ارتباط معضل جهان امروز ماست. هنر می‌تواند تاحدی آن را حل کند. شوپنهاور این معضل را «رنج متافیزیک» و نیچه «تسلی متافیزیک» می‌نامد آنها می‌گویند:«هنر می‌تواند آرامش را فراهم کند.» بنابراین ما مشکل فرهنگی داریم که ریشه در زبان دارد و خودش را در ورزش، سیاست و اجتماع نشان می‌دهد.
همین‌ها باعث می‌شود وقتی چند مرد دربازار دورهم جمع می‌شوند و آواز محلی می‌خوانند صفحه اینستاگرامشان بسته شود و مغازه هایشان پلمب شود؟
معضل فرهنگی باعث می‌شود که این اتفاقات بیفتد. وقتی مردم به درستی فرهنگ را نمی‌شناسند بیرون زدگی‌هایی این‌چنینی اتفاق می‌افتد؛ همین موضوع باعث می‌شود سیستم تصور کند این نمودها با هدف او مغایرت دارد و جلویش را می‌گیرد. یک دلیل دیگر این ممانعت هم این است که اشاعه شادی انجام می‌داده است.
کوروش محمدی، جامعه‌شناس هم وارد این بحث شد در پاره‌ای از توضیحات دلیل این ماجرا را بررسی کرد.
چرا در سطح جامعه چنین اتفاقی رخ می‌دهد؟
بخشی از موفقیت رسانه مبنی بر مخاطب سنجی آن است. تلویزیون، سینما و تئاتر را اگر در قامت رسانه نگاه کنیم، یک مخاطب‌هایی دارند و این مخاطب‌ها هم نیازهای خاصی دارند. سازنده‌های ما با خواسته‌های جامعه و بینش‌های سطحی مخاطبانشان به راحتی مواجه می‌شوند و این‌گونه می‌خواهند حیات خود را تداوم بخشند. در بین آثار تولید شده ببینید کدام بخش‌ها تداوم بیش‌تری دارد؟ آن‌هایی که پاسخگوی جنبه هیجان جامعه هستند و تلاش می‌کنند همگام با موضوعات روز و تغییرات اجتماعی پیش روند اما در این بین ممکن است این پیش‌روی به هر قیمتی باشد و یکسری از موارد را زیر پابگذارند. این ماجرا هم به زمینه رویکردی جامعه باز می‌گردد که باید بگویم بیش از آن که مسئله مدار باشیم هیجان مدار هستیم. به این ماجرا دقت کنید که بخش‌های علمی رسانه‌های ما بسیار کم مورد توجه قرار می‌گیرند اما تولید کنندگان آثار به نیازهای کف خیابانی بیشتر توجه می‌کنند، اگرچه ما برای برای تطبیق الگوریتم رسانه‌های اجتماعی، طبیعتا نیاز داریم با حقایق کف جامعه همراه باشیم. ما نمی‌توانیم با خیلی از مباحث به صورت دوگانه برخورد کنیم. درباره دیالوگ‌ها هم باید گفت اگر یک اثر هنری فرضا بخواهد فضای خانه را نشان دهد و آن مبتنی بر یک فضای رسمی باشد، قطعا قابل باور نیست و استفاده از یکسری الفاظ واقعیت طبیعی جامعه است، اما یک مشکل دیگر این است که برای آثار درج سنی نداریم.
شما می‌فرمایید این الفاظی که در آثار هنری به چشم می‌آید برآمده از دل جامعه است؟
دقیقا همین‌طور است اما اینکه ما خود را ملزم به این می‌دانیم که حتما مانند کف جامعه اثر تولید کنیم چندان قابل توجیه نیست، به این خاطر که جامعه به مرور زمان روبه تغییر است و اگر بخواهیم از همه لحاظ خود را منطبق کنیم به بد شدن شرایط کمک می‌کنیم.
۲۴۵۲۴۵
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1850862منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: تئاتر سینمای ایران هنرمندان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۳۷۲۶۰۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شهید مطهری روشن‌فکر، زمان‌شناس و مخاطب‌شناس بود
رئیس قوه قضائیه گفت: شهید مطهری به معنای واقعی کلمه روشن‌فکر و عارف بود و در برابر مخالفان و کسانی که دارای نقطه‌نظرات متفاوت بودند با سعه‌صدر و حُسن‌خلق رفتار می‌کرد و سعی داشت همه اَقوال را استماع کند، اما در میدان مباحثه، جدی و قوی و زمان‌شناس و مخاطب‌شناس بود.
به گزارش خبرگزاری ایمنا و به نقل از مرکز رسانه قوه قضائیه، حجت‌الاسلام والمسلمین غلامحسین محسنی اژه‌ای طی سخنانی در دیدار اعضای ستاد بزرگداشت سالگرد شهادت استاد شهید مطهری، ضمن گرامیداشت ایام سالگرد شهادت علامه شهید مطهری و روز معلم اظهار کرد: شهید مطهری شخصیتی دارای ایده‌های نو و مکتب فکری بود و افکارش جهان‌شمول و مختص و قابل استفاده برای همه طبقات و اقشار بود، پدر من نیز که یک کشاورز روستایی بود در محیط زندگی خود با وجود فقدان وسایل ارتباط جمعی، آثار شهید مطهری را تهیه و مطالعه کرده بود.
وی با تبیین و تشریح ابعاد شخصیتی و علمی شهید مطهری، افزود: شهید مطهری به معنای واقعی کلمه روشن‌فکر و عارف بود و در برابر مخالفان و کسانی که دارای نقطه‌نظرات متفاوت بودند با سعه‌صدر و حُسن‌خلق رفتار می‌کرد و سعی داشت همه اَقوال را استماع کند، اما در میدان مباحثه، جدی و قوی و زمان‌شناس و مخاطب‌شناس بود.
رئیس دستگاه قضا تصریح کرد: شهید مطهری درد دین و مردم را داشت و این امر از ناحیه او منحصر به جغرافیای ایران نبود؛ شهید مطهری در مقطعی موضوعِ حمایت از فلسطین و مقابله با رژیم متجاوز و غاصب صهیونیستی را مطرح کرد که شاید هنوز چنین تفکری در جهان اسلام و در میان آزادی‌خواهان دنیا نُضج و استحکام نیافته بود، شهید مطهری با تحجر و خرافات و التقاط و انحراف، ستیز داشت و پهلوان میدان مبارزه با متحجران، التقاطی‌ها و معاندان و مارکسیست‌ها بود و زمانی که دشمنان پی بردند توانایی رویارویی فکری و کلامی با شهید مطهری را ندارند، دست به ترور او زدند، در واقع دشمنان فهمیدند که مطهری علیه مطامع دنیوی آنها است و خریدنی و قابل نفوذ نیست، لذا تنها راه را در ترور این شخصیت والامقام دیدند.
حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای بیان کرد: امروز باید پاسدار ارزش‌هایی باشیم که شهید مطهری جان خود را در راه آنها فدا کرد؛ وی در برابر انحراف و التقاط و تحجر و خرافات و ترویج ضدارزش‌ها، سینه سپر کرد و مجاهدانه به تبیین‌گری علیه این مقولات پرداخت؛ ما نیز امروز باید همین مسیر مستقیم را ادامه دهیم و اجازه ندهیم این امور مذموم در جامعه رواج یابند، بیش و پیش از همه، ما کارگزاران نظام در این راستا مسئولیت و وظیفه داریم و باید تدابیری اتخاذ شود که اندیشه‌های شهید مطهری در تمام دستگاههای حکومتی، ساری و جاری شود.
وی افزود: امروز یکی از مسائل مهم کشور و مردم ما، مقوله عفاف و حجاب است؛ شهید مطهری شخصیتی است که در این زمینه حرف برای گفتن دارد و نقطه‌نظراتش در این حوزه بسیار اثرگذار و راهگشاست؛ لذا باید از اندیشه شهید مطهری در این بخش استفاده تمام و کمال شود.
رئیس عدلیه تصریح کرد: باید توجه داشت که بعضی مسائل نیازمند کار فرهنگی و اقناعی و تبیینی است و تنها نمی‌توان با رویکرد سلبی و امنیتی، در قبال آنها عمل کرد؛ در عین حال باید توجه داشت که رویکرد سلبی هم در محل خودش باید به کار گرفته شود و در مواردی در نظر گرفتن چنین رویکردی نیز لازم است، اما چنانچه از مقولات فرهنگی و تبیینی در قبال بعضی مسائل غفلت شود، کار ناقص می‌ماند و این نکته‌ای است که ما کارگزاران نظام همواره باید مد نظر قرار دهیم.
وی با اشاره به نقطه‌نظرات فقهی و حقوقی و قضائی شهید مطهری گفت: شهید مطهری در حوزه مقولات فقهی و حقوقی و قضائی نیز دارای تأمل‌ها و نقطه‌نظراتی بودند که کمتر به این مقوله پرداخته شده است و شاید در این زمینه کوتاهی و غفلت از ما و شما اعضای ستاد بزرگداشت شهید مطهری بوده است؛ ما آمادگی داریم که نماینده‌ای را برای عضویت در این ستاد معرفی کنیم و هر چه بیشتر از آرا و اندیشه‌های شهید مطهری برای پیشبرد امور خود وام بگیریم.
حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای با اشاره به پیشنهاد مطرح شده از جانب «علی مطهری» مبنی بر بکارگیری مجازات «تشهیر» در قبال مرتکبان جرایم خشن، گفت: در ابتدا باید تاکید کنم که قوه قضائیه و شخصِ من با شفافیت و برگزاری دادگاه‌های علنی (به استثنای مواردی که قانون اساسی منع کرده است) کاملاً موافق هستیم. مجدانه معتقدیم که باید برخورد بازدارنده‌ای را در قبال متعرضان به جان و مال و عِرض مردم و بیت‌المال صورت داد؛ اگر چه بر انجام اقدامات و برنامه‌های آموزشی و بازاجتماعی کردن مجرمان و محکومان تاکید داریم، اما بر این مقوله نیز اصرار داریم که نمی‌توان امنیت و آرامش مردم را رها کرد و اجازه داد هر کس دست به هر کاری بزند.
وی تصریح کرد: یکی از اقدامات بازدارنده در قبال مجرمان، معرفی و شناساندن آنها به جامعه به عنوان یک مجرم است؛ در اثر این اقدام، نوعی بازدارندگی در خود مجرم ایجاد می‌شود تا به سمت جرم و جنایت نرود و حتی خانواده او نیز به کمک جامعه و دستگاههای مسئول می‌آیند، در عین حال باید توجه داشت که همه قوا و دستگاههای حکومتی از جمله قوه قضائیه باید ملتزم به قانون باشند و در حال حاضر قانون به ما اجازه این امر را نداده است، البته برخی اشخاص می‌گویند اگر به مجلس برویم، این موارد را به قانون تبدیل می‌کنیم؛ ما در قوه قضائیه از این امر استقبال می‌کنیم و حتی پیشنهاداتی را در بعضی از این موضوع‌ها داشتیم و داریم، تاکید می‌کنم که هر موردی که به قانون تبدیل شد، قوه قضائیه ملتزم به انجام آن است.
رئیس دستگاه قضا افزود: نمی‌خواهم بگویم همه موارد، اما برخی که برای جامعه مضر هستند باید در زندان بمانند و به تناسب جرم‌شان و وفق قانون، مجازات شوند، البته افرادی نیز ممکن است فریب خورده باشند و اظهار ندامت کنند و حتی اگر به زندان بروند یا در زندان بمانند نیز تبعات بدتری متوجه آنها باشد، تاکید ما در این گونه موارد اِعمال ارفاقات قانونی است؛ اما تاکید مؤکد داریم عناصر اصلی که برای جامعه مضر هستند نباید مشمول ارفاق شوند.
حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای با اشاره به مقوله سرعت در مجازات مجرمان به ویژه مرتکبان جرایم خشن گفت: صددرصد معتقد به لحاظ سرعت در مجازات مجرمان به ویژه مرتکبان جرایم خشن هستیم؛ البته در مواردی برای اجرای این مهم، با محدودیت‌هایی به جهت نیرو و حتی زمان‌بندی‌های قانونی مواجه هستیم، باید تاکید کنم که در سند روزآمدشده تحول قضائی نیز برای بعضی از این امور پیش‌بینی‌هایی شده است و سند مزبور این انعطاف و قابلیت را برای اصلاح و تکمیل شدن نیز دارد، لذا بار دیگر از همه نقادان و صاحبن‌ظران دعوت می‌کنیم که با مطالعه این سند، نقطه‌نظرات خود را در قبال آن ارائه کنند.
کد خبر 748369
هیجان ستاره بایرن: چی بهتر از بازی با رئال!